WIBOR, POLSTR i WIRON, czym się różnią w praktyce i jak to odczuje kredytobiorca?
- WIBOR to terminowy fixing (forward-looking), a WIRON i POLSTR to stopy overnight oparte na transakcjach, stosowane w kredytach jako stopy składane 1M/3M/6M.
- POLSTR jest publikowany od 2 czerwca 2025 r. wraz z indeksami składanymi 1M/3M/6M (GPW Benchmark).
- Stopa referencyjna NBP: 4,75% od 4 września 2025 r. (tabela NBP).
- Dla Ciebie: 0,50 p.p. różnicy w stawce referencyjnej to ok. −155 zł na racie kredytu 500 000 zł na 25 lat.
- Co zrobić dziś: odczytaj w umowie marżę, wskaźnik, dzień aktualizacji i policz dwie raty w identycznych założeniach (WIBOR vs RFR).
WIBOR to prognoza kosztu pieniądza na z góry określony okres, a WIRON i POLSTR to zapis faktycznego, dziennego kosztu składanego w stopę 1M/3M/6M. Dla Ciebie oznacza to szybszą transmisję obniżek stóp w RFR oraz rzadziej aktualizowaną, bardziej „skokową” ratę przy WIBOR 3M. Chcesz sprawdzić, jak ta różnica działa w liczbach i w umowie?
Spis treści:
Dlaczego w ogóle żegnamy WIBOR?
Powód jest regulacyjny i rynkowy: Unijne rozporządzenie BMR wymaga wskaźników opartych na solidnych, weryfikowalnych danych. Rynki przechodzą z indeksów deklaracyjnych (LIBOR, WIBOR) na RFR opartych o transakcje overnight (np. WIRON, POLSTR). Efekt dla Ciebie: większa przejrzystość podstawy oprocentowania i zastosowanie stóp składanych w kredytach.
Reklama:Co to jest WIBOR, WIRON i POLSTR i jak działają w kredytach hipotecznych?
WIBOR to stopa terminowa (3M/6M), fixowana z wyprzedzeniem. WIRON i POLSTR to overnight RFR, które w kredytach działają jako stopy składane (Compound) dla 1M/3M/6M. Różnica dla Ciebie to timing zmian raty: przy WIBOR 3M rata aktualizuje się skokowo w dniu resetu, przy RFR stopa narasta codziennie i ustala się na koniec okresu.
Esencja: WIBOR – forward-looking, RFR (WIRON/POLSTR) – backward-looking z dziennym naliczaniem i stopą składaną.
Jak liczony jest WIBOR, jak liczony jest WIRON i czym różni się metodologia POLSTR?
WIBOR ma fixing wg regulaminu administratora i określone procedury. WIRON/POLSTR agregują dzienne transakcje overnight i stosują compounding in arrears – stopa okresowa to skumulowany efekt dziennych stawek z tego okresu. W ofertach banków pojawia się zapis „WIRON/POLSTR 1M Stopa Składana + marża”. Taka konstrukcja ogranicza komponent czysto kwotowaniowy, wzmacnia oparcie o realny koszt pieniądza.
Oprocentowanie okresu (np. 1M) liczy się z dziennych stawek overnight w tym samym okresie. Ostateczny poziom poznajesz na jego końcu.
Kluczowa różnica w praktyce: historyczny spread między wskaźnikami
Spread to różnica między terminowym WIBOR 3M a RFR 1M Stopa Składana (WIRON/POLSTR) w tym samym czasie. Źródło różnicy: premia terminowa w stopach forward-looking oraz konstrukcja indeksu. Poniżej prezentujemy zestawienie na bazie wartości z końca miesiąca (month-end) – spójna metodologia, weryfikowalne źródła.
| Miesiąc (ostatni dzień roboczy) | WIBOR 3M (%) | WIRON 1M Stopa Składana (%) | Spread (p.p.) |
|---|---|---|---|
| 2024-10-31 | 5,89 | 5,183 | 0,71 |
| 2024-11-29 | 5,88 | 5,201 | 0,68 |
| 2024-12-31 | 5,87 | 5,199 | 0,67 |
| 2025-01-31 | 5,86 | 5,174 | 0,69 |
| 2025-02-28 | 5,85 | 5,152 | 0,70 |
| 2025-03-31 | 5,85 | 5,168 | 0,68 |
| 2025-04-30 | 5,85 | 5,159 | 0,69 |
| 2025-05-30 | 5,84 | 5,151 | 0,69 |
| 2025-06-30 | 5,80 | 5,108 | 0,69 |
| 2025-07-31 | 5,71 | 5,052 | 0,66 |
| 2025-08-29 | 5,31 | 4,654 | 0,66 |
| 2025-09-30 | 4,70 | 4,138 | 0,56 |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie zagregowanych danych GPW Benchmark S.A. (WIRON 1M Stopa Składana – publikacje miesięczne „Wartości i statystyki”) oraz serwisu Bankier.pl (WIBOR 3M – odczyty dzienne/końcowo-miesięczne, źródło: GPW Benchmark). Spread liczony jako: WIBOR 3M – WIRON 1M Stopa Składana; zaokrąglenie do dwóch miejsc po przecinku.
Uwaga operacyjna: w umowach bankowych WIRON 1M bywa ustalany z „lookback” (np. 5 dni roboczych). Powyższe wartości odzwierciedlają oficjalne publikacje month-end administratora; bankowy fixing w danym dniu może nieznacznie różnić się kalendarzem i poziomem.
Jak zmienna stawka referencyjna przekłada się na ratę i całkowity koszt?
Założenia: 500 000 zł, 25 lat, marża 2,00%. Wariant A: wskaźnik 4,50% → oprocentowanie 6,50% → rata ≈ 3 376 zł. Wariant B: wskaźnik 4,00% → oprocentowanie 6,00% → rata ≈ 3 222 zł. Różnica 0,50 p.p. daje ok. 155 zł/mies. i ~1 860 zł/rok. RFR 1M przenosi zmiany w trakcie miesiąca, WIBOR 3M w dniu resetu – inny moment odczuwalnej ulgi lub podwyżki.
Kredyt: 500 000 zł, 25 lat, marża 2,00%.
• Wskaźnik 4,50% → rata ≈ 3 376 zł
• Wskaźnik 4,00% → rata ≈ 3 222 zł
Różnica 0,50 p.p. = ok. 155 zł/mies.
Jakie są różnice w ryzyku stopy i zmienności dla kredytobiorcy?
WIBOR 3M zawiera komponent oczekiwań i aktualizuje się skokowo. RFR 1M/3M po złożeniu wygładza dzienne wahania i szybciej akumuluje wpływ decyzji RPP w trendzie. Ryzyko timingu działa różnie: obniżka w połowie miesiąca częściowo „wchodzi” do RFR 1M już w tym okresie, a WIBOR 3M przeniesie ją przy najbliższym resecie.
Jak czytać ofertę banku: marża, wskaźnik, aktualizacja, bufor?
Skup się na czterech elementach: (1) marża, (2) nazwa wskaźnika i administrator, (3) mechanizm aktualizacji (reset lub zasady ustalenia stopy złożonej), (4) bufor/zaokrąglenia i koszty okołokredytowe. Zmiana 0,10 p.p. to zwykle ~30–35 zł na racie 500 000 zł/25 lat, co w długim horyzoncie tworzy istotną różnicę kosztu.
Który wskaźnik dla kogo? Krótki przewodnik
- „Spodziewam się cyklu obniżek”: wybierz RFR 1M (WIRON/POLSTR 1M comp) – szybka transmisja spadków do raty.
- „Cenię przewidywalność”: rozważ WIBOR 3M lub RFR 3M – rzadsze zmiany raty, prostsze planowanie budżetu.
- „Obawiam się krótkotrwałych skoków”: dłuższy okres składania (3M comp) lepiej „wygładza” jednodniowe anomalie.
Jak porównać oferty na WIBOR, WIRON i POLSTR na przykładach?
Krok 1: ujednolić marżę. Krok 2: ujednolić okresy (12 mies.: WIBOR 3M – 4 fixingi, RFR 1M – 12 okresów). Krok 3: te same szeregi danych (RFR 1M comp i WIBOR 3M z tych samych miesięcy). Różnice wynikają głównie z timingu i premii terminowej. Ustal spójne założenia dni wolnych i konwencji day-count.
Mapa przejścia z WIBOR na nowe wskaźniki i „adjustment spread”
Proces obejmuje: publikację i stabilizację RFR (POLSTR i indeksów składanych), dostosowanie dokumentacji i systemów, a następnie wdrożenia produktowe. Przy konwersji istniejących umów banki stosują spread korygujący (adjustment spread) – stały dodatek do RFR wyznaczony tak, aby zneutralizować historyczną różnicę między WIBOR 3M a RFR w momencie zmiany i zachować neutralność ekonomiczną dla stron. Informacja o poziomie i metodzie ustalenia znajduje się w dokumentacji banku i materiałach administratora.
Jakie zapisy w umowie i aneksach decydują o wyznaczaniu stawki?
Sprawdź cztery punkty: definicję wskaźnika (nazwa, administrator, źródło publikacji), dzień aktualizacji/konwencję (reset vs compounding in arrears), fallback (metoda zastępcza przy braku publikacji lub zmianie metodologii), zaokrąglenia i minimalne oprocentowanie. W regulaminie produktu znajdziesz pakiet informacji o wskaźnikach referencyjnych.
- czy stosujesz WIBOR 3M czy RFR 1M/3M Stopa Składana;
- który dzień/okres zamyka okres i jak liczona jest stopa złożona;
- jaka jest kolejność fallbacków i warunki ich zastosowania.
Kiedy opłaca się refinansowanie i jak to policzyć krok po kroku?
Refinansuj, gdy oszczędność odsetek w 24–36 mies. przewyższa koszty zmiany banku o co najmniej dwie raty. Policz ratę „tu i teraz”, policz ratę w docelowym wskaźniku przy tej samej marży i okresie, zsumuj raty w horyzoncie, odejmij koszty (prowizje, wpisy do KW, ubezpieczenia, wycena). Gdy wynik przekracza próg – działaj; w innym przypadku monitoruj wskaźniki po decyzjach RPP.
Plan działania w 5 minut
- Weź do ręki swoją umowę kredytową.
- Znajdź stronę z definicją oprocentowania i podkreśl: marżę, wskaźnik, dzień aktualizacji, fallback.
- Otwórz kalkulator: wprowadź kwotę, okres, marżę i aktualny odczyt wskaźnika.
- Powtórz dla alternatywnego wskaźnika (WIBOR ↔ RFR 1M/3M) – porównaj dwie raty.
- Dodaj koszty zmiany banku; gdy oszczędność > 2 raty w 24–36 mies., rozpocznij procedurę refinansowania.
Ważne: publikacja POLSTR i indeksów składanych trwa, natomiast zmienne oprocentowanie w nowych hipotekach do czasu wdrożeń produktowych opiera się na WIBOR. Zgodnie z komunikacją rynkową i wypowiedziami przedstawicieli NGR, start ofert hipotecznych opartych o POLSTR planowany jest od II kwartału 2026; szczegóły zależą od harmonogramów banków i dokumentacji administratora.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Po zakończeniu przygotowań rynkowych; zgodnie z komunikacją przedstawicieli NGR plan zakłada start od II kwartału 2026.
WIRON 1M Stopa Składana, ponieważ krótszy okres szybciej „wpuszcza” spadki do oprocentowania raty.
Decydują zapisy umowy. Bank stosuje aneks lub klauzulę awaryjną (fallback) określającą wskaźnik zastępczy i metodę przeliczenia.
Przy konwersji stosowany jest spread korygujący, który neutralizuje historyczną różnicę między WIBOR 3M a RFR w momencie zmiany.
Tak, gdy oszczędność w 24–36 mies. przekracza koszty o co najmniej dwie raty. Użyj tych samych parametrów marży i okresu w obu wariantach.
Słowniczek pojęć – WIBOR • WIRON • POLSTR
📐 Mechanika stawek
⚠️ Ryzyko
📄 Zapisy umowne
📜 Regulacje
Ryzyko
Umowa
Regulacje
A
Regulacje
Stały dodatek przy konwersji z WIBOR do RFR, który wyrównuje historyczną różnicę poziomów wskaźników w momencie zmiany.
B
Regulacje
Unijne rozporządzenie wymagające, by wskaźniki referencyjne opierały się na solidnych danych i transparentnej metodologii.
Ryzyko
Ryzyko niedopasowania wskaźnika kredytu i wskaźnika instrumentu zabezpieczającego.
C
Mechanika
Stopa okresowa 1M/3M liczona ze złożenia dziennych stawek overnight; finalny poziom znasz na końcu okresu.
D
Mechanika
Zasada liczenia dni odsetkowych; generuje drobne różnice w odsetkach.
F
Umowa
Mechanizm zastępczy na wypadek braku publikacji wskaźnika lub zmiany metodologii.
Mechanika
Procedura ustalenia wartości wskaźnika przez administratora w danym dniu/godzinie.
G
Regulacje
Polski administrator wskaźników referencyjnych: WIBOR, WIRON, POLSTR oraz stóp składanych.
K
Mechanika
Techniki przesunięcia lub „zamrożenia” okna obserwacji stawek overnight, by znać stopę przed płatnością raty.
L
Umowa
Relacja kwoty kredytu do wartości nieruchomości; wpływa na marżę i wymagane zabezpieczenia.
M
Umowa
Stały składnik oprocentowania dodawany do wskaźnika referencyjnego; decyduje o koszcie w długim horyzoncie.
O
Mechanika
Czas, za który naliczasz odsetki; wpływa na zmienność raty i szybkość transmisji zmian stóp.
P
Mechanika
Transakcyjny wskaźnik overnight dla PLN publikowany od 02.06.2025; używany poprzez stopy składane 1M/3M/6M.
Ryzyko
Różnica między stopą terminową (WIBOR 3M) a RFR; wynika z oczekiwań i ryzyka horyzontu.
R
Umowa
Zastąpienie obecnego kredytu nowym na korzystniejszych warunkach (inna marża/wskaźnik/okres).
Mechanika
Transakcyjne stopy overnight z minimalną uznaniowością w wyznaczaniu wskaźnika.
Ryzyko
Ryzyko wzrostu kosztu kredytu w wyniku zmian wskaźników i częstotliwości aktualizacji.
S
Ryzyko
Historycznie dodatnia różnica wynikająca z premii terminowej i konstrukcji stawek.
W
Mechanika
Historyczna stopa depozytowa (bid) rynku międzybankowego; tło dla WIBOR.
Mechanika
Terminowa stopa (np. 3M/6M) ustalana z wyprzedzeniem; zawiera oczekiwania co do przyszłych stóp.
Mechanika
Transakcyjny wskaźnik overnight; w kredytach używany jako stopa składana 1M/3M/6M.
Umowa
Formuła oprocentowania: wskaźnik (WIBOR/RFR) + marża banku – obie części są krytyczne dla raty.
WIBOR to prognoza kosztu na przyszłość; WIRON to uśredniony koszt dzienny z przeszłości liczony „z dołu”.
Transakcyjny RFR dla PLN (od 02.06.2025), używany poprzez stopy składane 1M/3M/6M.
Stała dopłata przy migracji z WIBOR do RFR, aby sama zmiana indeksu nie zmieniła raty.
Chcesz szybciej skorzystać ze spadków? Wybierz RFR 1M. Potrzebujesz stabilności? Rozważ 3M.
- Nazwa wskaźnika i administrator (WIBOR/WIRON/POLSTR, GPW Benchmark).
- Metodologia: compounding, lookback/lockout, day-count.
- Dzień aktualizacji/resetu i długość okresu odsetkowego.
- Fallback i kolejność wskaźników/zasady przeliczenia.
- Marża oraz zaokrąglenia/minimalne oprocentowanie.
Źródła
- NBP – Podstawowe stopy procentowe NBP (tabela), 09/2025, https://nbp.pl/polityka-pieniezna/decyzje-rpp/podstawowe-stopy-procentowe-nbp/
- GPW Benchmark – Wartości i statystyki: WIRON 1M/3M/6M Stopa Składana, 2025, https://gpwbenchmark.pl/wartosci_i_statystyki
- GPW Benchmark – Start POLSTR i rodzina indeksów składanych (komunikaty), 06–07/2025, https://gpwbenchmark.pl/news_read?cmn_id=2560
- GPW Benchmark – Oświadczenie Administratora: WIRON Stopy Składane (PDF), 09/2025, PDF 17.09.2025
- KNF – Informacje o wskaźnikach referencyjnych i POLSTR, 06/2025, knf.gov.pl
- Bankier.pl – WIBOR (źródło GPW Benchmark), 10/2025, bankier.pl/wibor
- Bankier.pl – WIRON 1M/3M/6M (źródło GPW Benchmark), 10/2025, bankier.pl/wiron
Aktualizacja artykułu: 05 października 2025 r.
Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości
Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa. Pamiętaj, że wszelkie decyzje podejmujesz na własne ryzyko, świadom możliwości utraty kapitału, a prezentowane treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji finansowej. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą (np. ekspertem finansowym, licencjonowanym doradcą inwestycyjnym lub prawnikiem) przed podjęciem jakichkolwiek działań mających skutki finansowe lub prawne. Chociaż dokładam starań o rzetelność informacji, nie mogę zagwarantować ich pełnej dokładności ani aktualności i nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na ich podstawie. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój tej strony, nie generując dla Ciebie żadnych dodatkowych kosztów.
Jacek Grudniewski
Jacek Grudniewski - właściciel Altberger i współtwórca porównywarek i blogów finansowych, były przedstawiciel ubezpieczeniowo-finansowy i konsultant kredytów hipotecznych online. Obecnie bloger, afiliant, pasjonat nowych technologii.
