Czym jest POLSTR i jak wpłynie na raty hipoteczne w 2026?
- POLSTR to transakcyjny, jednodniowy wskaźnik stopy procentowej (O/N), który w hipotekach będzie działał jako stopa składana (backward-looking), najczęściej w tenorze 1M.
- GPW Benchmark wyznacza POLSTR ok. 8:55 i publikuje ok. 12:55 w dni robocze; konwencja dnia: ACT/365.
- Roadmapa rynku: II kw. 2026 – start sprzedaży nowych hipotek na POLSTR; do 12/2027 – domknięcie przejścia; od 2028 – gotowość do wygaszenia WIBOR/WIBID.
- Dla Ciebie: miesięczna aktualizacja stopy bazowej, jasno opisane zasady w umowie, w konwersjach: spread korygujący dla neutralności ekonomicznej (zgodnie z zasadami BMR i mapą drogową rynku).
- Teraz: sprawdź tenor, dzień obserwacji, źródło GPW Benchmark, zapisy o spreadzie korygującym i przygotuj własny symulator raty.
POLSTR (Polish Short-Term Rate) to jednodniowa, transakcyjna stopa procentowa PLN, a w hipotekach będzie stosowana jako stopa składana (np. POLSTR 1M) liczona „wstecz”. Zgodnie z mapą drogową rynku, nowe kredyty mieszkaniowe oparte o POLSTR mają wejść do sprzedaży od II kwartału 2026. Poniżej masz praktyczny przewodnik: definicje, harmonogram, zapisy w umowie, scenariusze oraz prosty schemat liczenia raty.
- POLSTR 1M (stopa składana): 3,94237% (wartość referencyjna z publikacji administratora).
- Stopa referencyjna NBP: 4,00% (obowiązuje od 04/12/2025 r.).
- Wnioski praktyczne: w porównaniach ofert używaj tej samej daty i tego samego tenoru stopy bazowej, bo zmiana daty potrafi zmienić wynik rankingu kosztów.
Spis treści:
Co to jest POLSTR i jakie są różnice względem WIBOR i WIRON?
POLSTR jest stopą overnight dla PLN, opracowywaną na podstawie rzeczywistych transakcji na rynku hurtowym. W kredytach mieszkaniowych planowane jest użycie stopy składanej (backward-looking), co oznacza, że stopa za okres (np. 1M) powstaje z dziennych odczytów O/N w okresie obserwacji.
- WIBOR to historycznie stopa terminowa „z góry”, oparta na kwotowaniach panelu.
- WIRON był wdrażany jako stopa transakcyjna/RFR, jednak docelowym wskaźnikiem dla nowych produktów konsumenckich ma być POLSTR.
- Dla kredytobiorcy oznacza to częstsze i mniejsze zmiany stopy bazowej (zwykle miesięczne), zamiast rzadkich resetów 3M/6M.
Dlaczego WIBOR odchodzi, a POLSTR go zastępuje?
WIBOR w praktyce opierał się w dużej mierze na kwotowaniach, natomiast POLSTR bazuje na danych transakcyjnych, co zwiększa odporność wskaźnika na ryzyka metodologiczne. W skali globalnej podobne reformy prowadziły do przejścia z IBOR na RFR, a w Polsce docelowym kierunkiem jest zastosowanie stóp składanych opartych o POLSTR w produktach zmiennoprocentowych.
Jak wyznaczany i publikowany jest POLSTR oraz stopy składane?
Administrator: GPW Benchmark. Wskaźnik jest publikowany w dni robocze, a w dokumentacji znajdziesz także informację o opóźnieniu publikacji względem dnia transakcji oraz o zastosowanej konwencji dnia (ACT/365).
- POLSTR O/N to stawka jednodniowa.
- Stopy składane (np. 1M/3M/6M) powstają z dziennych stawek O/N w okresie obserwacji (backward-looking).
- W umowie bank może wskazać mechanikę typu lookback/observation shift, aby klient znał stopę przed początkiem kolejnego okresu odsetkowego.
Kiedy POLSTR trafi do nowych hipotek w 2026 i jaki jest harmonogram?
Mapa drogowa zakłada uruchomienie sprzedaży produktów dla klientów indywidualnych (w tym mieszkaniowych) w oparciu o stopę składaną na POLSTR od II kwartału 2026 r. Kolejne etapy to domknięcie przejścia na wskaźnik docelowy do końca 12/2027 r., a od 2028 r. gotowość rynku do zaprzestania opracowywania WIBOR/WIBID (po spełnieniu warunków wygaszenia).
Jak bank liczy oprocentowanie na POLSTR: marża, spread korygujący, aktualizacja?
Oprocentowanie kredytu zmiennoprocentowego składa się z marży i stopy bazowej. Częstotliwość aktualizacji i sposób ustalenia stopy wynikają z umowy (dzień obserwacji, ewentualny lookback, termin informowania).
W scenariuszach konwersji umów (np. zastępowanie WIBOR w toku reformy) pojawia się pojęcie spreadu korygującego (adjustment spread), którego celem jest zachowanie neutralności ekonomicznej na moment zmiany wskaźnika, zgodnie z zasadami BMR i rozwiązaniami wdrożeniowymi rynku. W praktyce oczekuj jasnej definicji: wskaźnik, źródło publikacji, zasady zaokrągleń oraz opis spreadu i przykładowa kalkulacja.
| Parametr | WIBOR | WIRON | POLSTR |
|---|---|---|---|
| Charakter | terminowy „z góry”, kwotowania | overnight, transakcyjny (RFR) | overnight, transakcyjny (RFR) |
| Częstotliwość w hipotekach | 3M/6M (reset okresowy) | 1M/3M/6M (stopy składane) | najczęściej 1M (stopa składana) |
| Administrator | GPW Benchmark | GPW Benchmark | GPW Benchmark |
POLSTR vs WIBOR w praktyce: trzy scenariusze rynkowe
Rata w modelu miesięcznej aktualizacji reaguje częściej, natomiast przy WIBOR 3M/6M oprocentowanie zmienia się w rytmie resetów. Efekt budżetowy zależy od kierunku zmian stóp, marży i konstrukcji umowy.
| Scenariusz | Reakcja POLSTR 1M | Reakcja WIBOR 3M | Efekt dla budżetu |
|---|---|---|---|
| Podwyżki | miesięczne, stopniowe zwiększanie rat | skok przy kolejnym resecie 3M | łatwiejsze rozłożenie wzrostu w czasie |
| Obniżki | szybszy spadek rat po zmianie kosztu pieniądza | opóźnienie do kolejnego resetu | szybsza ulga w miesięcznym cash flow |
| Stabilne stopy | rata blisko stałego poziomu | rata stabilna między resetami | różnice zależą głównie od marży i kosztów pozaodsetkowych |
Jak POLSTR wpływa na ratę, RRSO i koszt całkowity w przykładach?
Przykład na danych z 15/12/2025 r. (mechanika, bez kosztów pozaodsetkowych): kwota 400 000 zł, okres 25 lat, marża 2,00%, stopa bazowa POLSTR 1M = 3,94237% daje oprocentowanie 5,94237%. Dla takiego poziomu oprocentowania rata annuitetowa wynosi około 2 560–2 600 zł (w zależności od dokładnych zaokrągleń i dnia wejścia stopy do harmonogramu).
Przykład dydaktyczny (żeby zobaczyć wrażliwość): jeżeli stopa bazowa spada o 0,50 pp, rata maleje o kilkadziesiąt–około 100+ zł miesięcznie przy tym profilu kredytu. W praktyce porównuj oferty na tej samej dacie i przy tej samej konstrukcji (tenor, zasady lookback, koszty).
Jak czytać umowę i aneksy pod POLSTR?
W dokumentach kredytowych sprawdź wprost, czy bank wskazuje: tenor (np. 1M), dzień obserwacji, konwencję dnia (ACT/365), ewentualny lookback/observation shift, źródło publikacji (GPW Benchmark), zasady zaokrągleń oraz termin i sposób informowania o stopie.
Jeżeli pojawia się opis zastąpienia wskaźnika (fallback) i spreadu, poproś o przykład „przed/po” na tym samym saldzie i tej samej dacie. Taki zestaw zapisów ułatwia budżetowanie i weryfikację raty we własnym arkuszu.
Jak samodzielnie policzyć ratę i zbudować własny kalkulator?
Postępuj według prostych kroków:
- Pobierz POLSTR 1M stopę składaną dla dnia referencyjnego (źródło: administrator).
- Dodaj marżę i otrzymaj oprocentowanie nominalne.
- Wyznacz stopę miesięczną: i = oprocentowanie/12.
- Zastosuj wzór raty annuitetowej: R = K × i / (1 − (1 + i)−n).
- Zbuduj arkusz z kolumnami: Data, POLSTR 1M, Marża, Oprocentowanie, Rata, Odsetki.
- Zrób 3 scenariusze ścieżek stóp (płasko, −50 pb/rok, +50 pb/rok) i porównaj sumę odsetek po 12 miesiącach.
Checklista – krok po kroku
- W umowie/aneksie znajdź: tenor, dzień obserwacji, ACT/365, ewentualny lookback, źródło: GPW Benchmark, zasady zaokrągleń.
- Pobierz bieżącą POLSTR 1M stopę składaną i dodaj marżę banku.
- Policz ratę wzorem annuitetowym i zestaw ją z alternatywami na tej samej dacie.
- Jeżeli pojawia się spread korygujący, poproś o metodykę i przykładową kalkulację na Twoich parametrach.
Mity i fakty o POLSTR
Mit: rata na POLSTR zawsze jest niższa niż na WIBOR.
Fakt: poziom oprocentowania zależy od rynku, marży i konstrukcji umowy; przewagą POLSTR jest częstsza i bardziej płynna reakcja na zmiany kosztu pieniądza.
Mit: miesięczna aktualizacja oznacza chaos w budżecie.
Fakt: zmiany bywają częstsze, lecz mniejsze; brak kwartalnych skoków ułatwia kontrolę płynności, jeżeli umowa jasno definiuje mechanikę ustalenia stopy.
Słowniczek najważniejszych pojęć
- RFR (Risk-Free Rate) – stopa wolna od ryzyka używana jako odniesienie na rynku pieniężnym.
- O/N (Overnight) – transakcja jednodniowa na rynku hurtowym.
- Stopa składana (Compounded Rate) – średnia geometryczna z dziennych stawek O/N w okresie; w hipotekach: stopa składana (np. POLSTR 1M).
- Lookback / Observation shift – przesunięcie okresu obserwacji, aby ustalić stopę i poinformować klienta przed początkiem okresu odsetkowego.
- Spread korygujący (Adjustment spread) – mechanizm wyrównujący historyczną różnicę między stopą terminową a stopą O/N, aby zachować neutralność ekonomiczną na moment zmiany wskaźnika.
- Neutralność ekonomiczna – zasada, zgodnie z którą na moment zmiany wskaźnika żadna ze stron nie uzyskuje nieuzasadnionej korzyści wyłącznie z powodu technicznej zmiany sposobu wyznaczania stopy.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Od II kwartału 2026 r. banki mają rozpocząć sprzedaż hipotek opartych o stopę składaną na POLSTR, a przejście rynku ma się domknąć do 12/2027 r.
Zwykle co miesiąc, na podstawie stopy składanej (np. 1M) liczonej „wstecz” dla okresu obserwacji określonego w umowie.
W serwisie GPW Benchmark; wyznaczenie następuje ok. 8:55, publikacja ok. 12:55 w dni robocze.
W rozwiązaniach wdrożeniowych przyjmuje się zasadę neutralności ekonomicznej, a w scenariuszach zastępowania wskaźnika może pojawić się spread korygujący opisany w dokumentach.
W praktyce rynkowej oczekiwany jest tenor odpowiadający miesięcznej aktualizacji (np. stopa składana 1M), ale dokładny zapis wynika z oferty banku i umowy.
POLSTR bazuje na transakcjach O/N i jest liczony jako stopa składana „wstecz”, a WIBOR był stopą terminową „z góry”, przez co aktualizacja raty była bardziej skokowa (3M/6M).
Weź POLSTR 1M, dodaj marżę, podziel przez 12 i podstaw do wzoru annuitetowego; porównuj oferty na tej samej dacie i przy tej samej konstrukcji produktu.
Źródła
- GPW Benchmark – strona administratora wskaźników (POLSTR, publikacje, metodologia) (dostęp: 15/12/2025 r.).
- NBP – podstawowe stopy procentowe NBP (RPP) (dostęp: 15/12/2025 r.).
- KNF – komunikaty i informacje dotyczące rynku finansowego (dostęp: 15/12/2025 r.).
Aktualizacja artykułu: 16 grudnia 2025 r.
Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości
Kontakt za pośrednictwem LinkedIn:
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Niniejszy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie jest poradą finansową, prawną ani rekomendacją inwestycyjną w rozumieniu odpowiednich przepisów prawa. Pamiętaj, że wszelkie decyzje podejmujesz na własne ryzyko, świadom możliwości utraty kapitału, a prezentowane treści nie uwzględniają Twojej indywidualnej sytuacji finansowej. Zawsze skonsultuj się z licencjonowanym specjalistą (np. ekspertem finansowym, licencjonowanym doradcą inwestycyjnym lub prawnikiem) przed podjęciem jakichkolwiek działań mających skutki finansowe lub prawne. Chociaż dokładam starań o rzetelność informacji, nie mogę zagwarantować ich pełnej dokładności ani aktualności i nie ponoszę odpowiedzialności za skutki decyzji podjętych na ich podstawie. Artykuł może zawierać linki afiliacyjne, które wspierają rozwój tej strony, nie generując dla Ciebie żadnych dodatkowych kosztów.


